معاون فنی و توسعه شبکه همراه اول گفت: برنامه‌ای را برای پوشش بهتر در مترو شروع کرده‌ایم و بعضی از خط‌ها صد درصد تمام شده و در بقیه هم مشغول کار هستیم. برنامه‌مان این است که تا پایان سال وضع متروها را حتی بهتر از روی زمین کنیم زیرا آنجا تداخل فرکانسی وجود ندارد.
به گزارش بادیجی، دقیقاً همان زمان که روبه‌روی مرتضی طاهری‌بخش، معاون فنی و توسعه شبکه همراه اول، نشسته بودم و درباره کیفیت اینترنت حرف می‌زدیم، به او خبر دادند که بخشی از سایت‌های موبایل در شمال و شمال غرب شهر تهران به دلیل قطع شدن فیبر نوری بین دو مرکز مخابراتی از دسترس خارج شده‌اند. فیبری که متعلق به همراه اول نیست متعلق به مخابرات است.
این همزمانی اتفاق نادری بود که باعث می‌شد طاهری‌بخش در میانه گفتوگو، چندین بار مجبور به پیگیری مشکل شود. همین نمونه کافی بود تا او تاکید کند که پایداری و کیفیت شبکه تلفن و اینترنت همراه، محصول همکاری بخش‌های مختلفی در کشور است؛ هرچند مشترک‌ها، در نهایت تنها اپراتورها را مسئول کیفیت سرویس می‌دانند. او نیز مانند دیگر مدیران ارشد بخش تلفن همراه کشور متعقد است اگر توسعه می‌خواهیم، باید هزینه‌های آن را هم بپردازیم و این یعنی تغییر تعرفه.
متوسط مصرف اینترنت در شبکه همراه اول چقدر است؟
اکنون بالاترین مصرف روزانه در هفته به ۱۲ و نیم پتابایت رسیده که در مقایسه با سال گذشته همین روزها، دو برابر شده است. دیگر روزهای هفته هم زیر ۱۲ پتابایت نیست.
هر مشترک به طور متوسط چقدر مصرف دارد؟
هر مشترک حدود هشت و نیم تا ۹ گیگ در ماه مصرف می‌کند؛ البته اینها مشترکان دیتا هستند که حدود ۳۷ میلیون نفرند.
چقدر از مشترکان الان گوشیهای فیچرفون دارند و از شبکه ۲G همراه اول استفاده می‌کنند؟
۲۳ تا ۲۴ درصد مشترکان هنوز روی شبکه ۲G هستند؛ یعنی ۱۴ تا ۱۵ میلیون نفر.
اگر زمانی همه گوشیهای هوشمند VoLTE را پشتیبانی کنند، ممکن است همراه اول ۲G را خاموش کند؟
موضوع بسیاری کلیدی‌ای است که از سه ماه قبل بحث درباره آن را شروع کرده‌ایم و باید تصمیم‌گیری کنیم که در سه سال آینده شبکه ۲G یا ۳G را خاموش کنیم. طبق بررسی‌هایی که در دنیا انجام دادیم متوجه شدیم بیشتر کشورها ۳G را خاموش کرده‌اند.
و فکر می‌کنید در چه زمانی این اتفاق رخ دهد؟
در ۱۴۰۲ یا ۱۴۰۳ این اتفاق خواهد افتاد. چون فرکانس مهم است. پیش‌بینی می‌شود تا ۲۰۲۵ همچنان مصرف شبکه ۴G رو به رشد باشد. این ترافیک به فرکانس نیاز دارد. هرچه مصرف ۴G بیشتر می‌شود باید از فرکانس‌های ۲G و ۳G کم و به ۴G داده شود و به جایی می‌رسیم که مصرف ۳G از درصدی پایین‌تر می‌آید و به‌صرفه نیست که روشن بماند.
الآن مصرف دیتا روی ۳G چقدر است؟
به زیر ۲۰ درصد در کشور رسیده که البته شهر به شهر فرق می‌کند.
متوسط سرعتی که همراه اول روی ۴G می‌دهد چقدر است؟
در استان‌ها و شهرهای مختلف و حتی زمان‌های پیک و غیر پیک تفاوت دارد؛ اما به طور متوسط هشت و نیم مگابیت بر ثانیه در ساعات پیک است و در نسل ۳ متوسط سه و نیم است. در نسل ۴ چون مصرف روی شبکه همراه اول زیاد است سرعت پایین می‌آید.
چه تعداد سایت ۴G در کشور دارید؟
سایت‌ها را از دو منظر محاسبه می‌کنند. از نظر جانمایی اگر بگوییم، در ۲۷ هزار و ۵۰۰ نقطه در کشور سایت داریم.
این عدد با احتساب WLL روستایی است؟
بله، شبکه همراه اول یکپارچه است. حدود ۱۷ هزار و ۵۰۰ نقطه را ۳G کرده‌ایم و ۱۶ هزار و ۵۰۰ نقطه هم ۴G شده‌اند. از منظر فناوری اعداد فرق می‌کنند. ما خیلی از سایت‌ها را دو لایه ۳G یا ۴G می‌رویم که اگر این‌طور محاسبه کنیم، به همراه سایت‌های ۲G می‌شود حدود ۸۷ هزار فناوری را در بخش رادیویی مدیریت می‌کنیم.
چند سایت WLL دارید؟
۵۷۰۰ سایت.
حدود یک ماه پیش وزارت ارتباطات گزارشی از وضعیت اینترنت در اپراتورهای مختلف منتشر کرد که در آن کیفیت اینترنت همراه اول از دیگر اپراتورهای همراه بهتر بود؛ اما آن اپراتورها می‌گویند مودم‌هایی که برای این آمارگیری استفاده شده یا به تعداد کافی نبوده یا در مراکز مخابراتی هر شهر نصب شده‌اند که همراه اول در آن محل دکل دارد.
من معتقدم باکیفیت بودن را رفتار مشتری نشان می‌دهد. وقتی میزان مصرف در یک سال دو برابر می‌شود این نشان‌دهنده رضایت مشترک است. به هر حال تجربه‌ای که مشترک می‌گیرد مهم است. در مراکز مخابراتی، دیگر اپراتورها هم سایت دارند. عوامل زیادی در فاکتورهای Jitter، PLR و RTT تاثیرگذارند که یکی از آنها فاصله تا سایت است. ابزارهای بین‌المللی هم برای تست کیفیت وجود دارند و آنها هم نشان می‌دهند در خیلی از استان‌ها وضع همراه اول بهتر است.
یکی از پارامترهای مهم در سرویس‌های دیتا پایداری است. همچنین کاهش تاخیر در شبکه خیلی مهم است و باعث می‌شود مشترک تجربه خوبی داشته باشد. ما سعی کرده‌ایم تاخیر شبکه را پایین بیاوریم که کار زیادی برده است چون عوامل مختلفی در این زمینه دخیل‌اند؛ از بخش رادیویی که باید ظرفیت خوبی داشته باشد تا بخش انتقال و نودهایی که بین اینها به عنوان روتر و سوئیچ قرار می‌گیرند تا بیاید در سمت Core شبکه و اتصال به شبکه شرکت زیرساخت و لینک‌های استانی شرکت مخابرات و… همه دخیل هستند.
کیفیت، نتیجه یا محصول یک اکوسیستم و بازیگران زیادی است. کسانی که برای ما لینک‌های زیرساختی تامین می‌کنند مثل شرکت زیرساخت یا مخابرات ایران بسیار تاثیرگذارند و اگر در مسیر اصلی و پروتکشن قطعی‌ای اتفاق بیفتد، مشکل پیش می‌آید و مشتری هم از کسی که سرویس می‌گیرد انتظار دارد و کاری ندارد که چه کسانی باعث این قطعی شده‌اند. حتی شهرداری‌ها هم مهم‌اند و اگر اجازه نصب سایت ندهند، یک منطقه از پوشش خارج می‌شود و نارضایتی پیش می‌آید.
در همان گزارش وزارتخانه آمده است که در ۴G پوشش جاده‌ای و ریلی ایرانسل از همراه اول بهتر است؛ اما زمانی بود که شبکه همراه اول پوشش بهتری داشت. آیا برای توسعه در این بخش دیگر برنامه‌ای ندارید؟
این‌طور نیست چون تعداد سایت‌های ۳G و ۴G که می‌توانیم به صورت رومینگ در اختیار ایرانسل قرار بدهیم خیلی خیلی بیشتر است. دو موضوع حائز اهمیت است. گاهی ما محاسبه می‌کنیم که در چه تعداد روستا یا جاده پوشش سیگنال داریم و یک وقت پوشش به کیفیت توجه می‌کنیم. این دو موضوع متفاوت است. ما خیلی سخت‌گیرانه عمل کردیم و فقط جاهایی را که پوشش صد درصدی وجود دارد جزو آمار آورده‌ایم. ما ۹ تا ۱۰ هزار سایت ۲G در روستاها و جاده‌ها بیشتر از ایرانسل داریم که به ۳G تبدیل کرده‌ایم. برای توسعه روستایی و جاده‌ای برنامه داریم و همین الآن هم بیش از ۱۶ هزار روستا داریم که شبکه‌های ۳G و ۴G همراه اول به آنجاها رفته. چون ما پوشش ۲G گسترده‌تری داریم و مردم سیم‌کارت همراه اول بیشتر دارند انتظار دارند همه جا اینترنت هم باشد.
وضعیت سرویس در مترو چگونه است؟
برای خود ما رضایت‌بخش نیست و باید بهتر باشد. یک برنامه برای پوشش بهتر در مترو شروع کرده‌ایم و بعضی از خط‌ها صد درصد تمام شده و در بقیه هم مشغول کار هستیم. این برای تمام شهرهایی است که مترو دارند و برنامه‌مان این است که تا پایان سال وضع متروها را مثل روی زمین کنیم و چه بسا بهتر؛ چون زیر زمین تداخل فرکانسی وجود ندارد.
در یک سال اخیر و در جریان شیوع کرونا چه اتفاقی برای شبکه افتاد؟
در جریان همه‌گیری کرونا رفتار و مدل ترافیکی مردم عوض شد که این مساله پیش‌بینی نشده بود. مردم کمتر در محل کار و بیشتر در خانه هستند. پس ظرفیت و پوشش indoor (داخلی) نیاز دارند. آموزش‌ها مجازی شد و بر بستر شبکه ملی اطلاعات قرار گرفت؛ یعنی انتظار مردم از یک سرویس‌دهنده اینترنت خیلی متفاوت شد.
قبلاً حداقل ۵۰ درصد از مدت‌زمان بیداری را در محل کار بودند و بیشتر پوشش outdoor (بیرونی) لازم داشتند. الآن که همه ۲۴ ساعت را در خانه هستند ما باید برای سایت‌هایی که پوشش مسکونی دارند ظرفیت ایجاد کنیم، این کار را هم از ابتدای ورود کرونا انجام دادیم که بسیار تاثیرگذار بود. از همان اول بررسی کردیم که کدام سایت‌ها در محل‌های مسکونی هستند و قبل از اینکه به congestion (تراکم) برسد ظرفیت را اضافه کردیم.
زیاد گفته می‌شود که بار اصلی اینترنت باید بر دوش شبکه ثابت باشد. شما فکر می‌کنید بهتر است مشترکان به آن سمت بروند؟
اگر قیمت اینترنت موبایل ۱۰ برابر اینترنت ثابت بود، می‌گفتم ترافیک به سمت ثابت برود. به این دلیل که در آن صورت اگر ترافیک‌مان یک دهم هم بشود، هزینه‌ها را پوشش می‌دهد؛ اما وقتی قیمت تقریباً یکسان است و هزینه‌های همراه هم سرسام‌آور بالا رفته، ما دل‌مان می‌خواهد همه مشترکان روی شبکه همراه باشند. در هیچ‌جای دنیا اینترنت همراه این‌قدر در دسترس و ارزان نیست. با این تعرفه‌ها اگر ترافیک روی شبکه ثابت برود، هزینه‌های شبکه همراه تامین نمی‌شود.
اگر مشترکان به سمت اینترنت ثابت بروند، دیگر نیازی به توسعه در بخش همراه نیست؟
هزینه‌های ثابت شبکه عدد بالایی است به گونه‌ای که اگر هزار سایت هم کم بشود، تفاوت زیادی در هزینه‌ها ایجاد نمی‌شود چون شبکه‌های موبایل باید برای افزایش‌های ناگهانی مصرف آماده باشند. ما نمی‌دانیم ممکن است چه تعداد مشترک وارد یک منطقه شوند. در اینترنت ثابت می‌توان برنامه‌ریزی کرد که مثلاً در این منطقه ۱۰۰ خانه وجود دارد و اگر در هر خانه سه نفر به شبکه وصل شوند، می‌شود ۳۰۰ مشترک و این ۳۰۰ نفر ناگهان هزار نفر نمی‌شود؛ اما در موبایل این‌طور نیست.
پس ما به حداقلی از پوشش نیاز داریم. ما برای یک سایت اجاره محل، پول برق و لینک و غیره می‌دهیم، خب یک carrier اضافه می‌کنیم و ظرفیت بیشتر می‌شود. اگر هزینه نصب carrier اول ۱۰۰ واحد باشد، هزینه carrier دوم ۱۰ واحد هم نمی‌شود و به‌صرفه است که ظرفیت را بالا برد.
اگر شما در خانه اینترنت ثابت داشته باشید اما کیفیت خوبی نداشته باشد، به سمت موبایل می‌روید چون قیمت‌ها هم تفاوت چندانی ندارد. ما نباید با ثابت رقابت کنیم. اصلاً همراه و ثابت دو provider (تامین‌کننده) جداگانه هستند اما چون قیمت، نحوه رفتار مشتری را تعیین نمی‌کند مشتری دوست دارد روی گوشی بهترین کیفیت را داشته باشد.
اپراتورهای همراه بارها گفته‌اند که اگر تعرفه اضافه نشود، توسعه آینده به مشکل می‌خورد.
سالیان زیادی است که تعرفه‌های موبایل ثابت مانده اما هزینه‌ها با دلار بالا رفته؛ چون تجهیزات اصلی همه وارداتی هستند.
دومین بحث هم مربوط به سایر هزینه‌ها مثل برق و نیروی انسانی و غیره است که بالا رفته‌اند. اگر تعرفه‌ها بالا نروند، توسعه در اپراتورهای موبایل دچار مشکل می‌شود و این بر کل صنعت تاثیر می‌گذارد.
فرض کنید در روستایی با سه هزار نفر جمعیت می‌خواهیم یک سایت ۴G بزنیم. با قیمت‌های امروز دو میلیارد تومان هزینه می‌شود. پول نگهداری این سایت ۱۰۰ میلیون تومان در سال است. اگر فرض کنیم از میان کسانی که سیم‌کارت همراه اول دارند هزار نفر از اینترنت استفاده کنند و ماهانه ۱۰ هزار تومان بسته بخرند، سالانه ۱۲۰ میلیون تومان می‌شود که اگر هزینه‌های core شبکه و نیروی انسانی را اضافه کنیم، می‌بینیم که هزینه‌ها را پوشش نمی‌دهد. تازه عدد هزاری که من مثال آوردم خیلی بالاست و این‌طور نیست.
اگر این همه‌گیری کرونا پنج سال پیش رخ می‌داد چه می‌کردیم؟ آیا می‌توانستیم آموزش مجازی در کل کشور داشته باشیم؟ اگر توسعه می‌خواهیم باید هزینه‌هایش را هم تامین کنیم.
فارغ از موضوع مصرف‌کننده نهایی، در بخش انتقال، اولویت با کدام شبکه است؟
طبیعتاً ظرفیت و پایداری‌ای که فیبرنوری دارد رادیو نمی‌تواند برای ما تامین کند. اما باید پروتکشنی که از تامین‌کننده می‌گیریم واقعاً محافظ باشد و مسیر مستقل داشته باشد. گاهی می‌بینیم در حوضچه‌هایی که فیبر رد می‌شود، یک تجهیزات وجود دارد. دو فیبر به یک پاور وصل هستند که خب اگر پاور قطع شود، هر دو مسیر از دست می‌رود. اینها نکاتی است که قابل بهبود است. می‌توانیم یک رینگ رادیویی برای مواقع ضروری داشته باشیم اما باز هم نمی‌تواند ظرفیتی را که لازم داریم تامین کند؛ مثلاً بین دو مرکز ۱۰۰ گیگابیت بر ثانیه ظرفیت لازم است و اصلاً چنین رادیویی الآن نداریم.
برنامه همراه اول برای ۵G چیست؟
برنامه پایلوت را که از خیلی وقت قبل شروع کرده بودیم، طبق برنامه امسال باید پایلوت را بالا بیاوریم که همه کارهایش را هم انجام داده‌ایم و به زودی بالا می‌آید.
این پایلوت کجاست؟
یکی در همراه اول است و چهار نقطه دیگر هم کاندیدا شده‌اند: برج میلاد، وزارت ارتباطات، باغ کتاب و دانشگاه تهران یا شهید بهشتی.
۵G به تجریه جدید از زندگی دیجیتالی خیلی کمک می‌کند اما واقعیتی را هم باید در نظر گرفت: ۵G مثل شبکه‌های ۳G و ۴G نیست. نسل ۵ قرار است با خودش یک تحول بیاورد. تحولی که قرار است در صنایع دیگر هم اتفاق بیفتد.
اگر به ۵G فقط به عنوان اینکه سرعت بالاتر می‌رود نگاه کنیم، ظلم به آن است. به عنوان کسانی که داریم در صنت آی‌تی کار می‌کنیم، رسالت داریم که بیاییم برای ایجاد این تحول به صنایع دیگر کمک کنیم. سوال من این است که چه انتظاری از ۵G داریم که شبکه‌های فعلی آن را پاسخ نمی‌دهند؟
این سوال را از صنعت می‌پرسم. ما با هزینه‌های زیاد داریم می‌رویم سراغ شبکه ۵G. خب این برای تبلیغات است؛ اما چه چیزی گیر مردم یا صنعت می‌آید؟ ما در همراه اول از سال ۹۶ این موضوع را پیگیری کردیم و با دانشگاه‌های شریف و تربیت مدرس همکاری کردیم. به دنبال این بودیم که بر فناوری ۵G مسلط شویم و به این هدف هم رسیدیم و می‌خواهیم سرویس ۵G به مردم برسد نه اینکه صرفاً بگوییم پایلوتی روشن کرده‌ایم و ۵G داریم.
برنامه‌ای که داریم این است که شبکه موجود را آماده کنیم. امسال Core شبکه را آماده می‌کنیم تا بتوانیم برای سال بعد نقاطی را به عنوان هات‌اسپات ارائه کنیم؛ اما باز هم اگر به آن تحول فکر نکنیم، برای مردم تفاوت زیادی با ۴G نخواهد داشت. الآن مشترک سرعت ۲۰ مگ می‌گیرد آن زمان ممکن است سرعت ۲۰۰ مگ بگیرد که آن هم اگر به اشتراک گذاشته شود، پایین‌تر می‌آید. اما آن محتوایی را که به چنین بستری نیاز دارد باید آماده کنیم.
نمی‌خواهم بگویم بنشینیم تا صنعت آماده شود اما باید همزمان اتفاق بیفتد. در دنیا هم ۵G را برای ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ عرضه گسترده در نظر گرفته‌اند.
تا قبل از اینکه گوشی ۵G به صورت عمده به بازار بیاید برنامه خاصی برای توسعه دارید؟
خیلی محدود! در جاهایی که احساس می‌کنیم ممکن است مصرف باشد یا برای کارهای پژوهشی در زمینه IoT؛ اما به هر صورت ما باید آماده باشیم چون در ۴G هم دیدیم که ابتدا گوشی کم بود ولی وقتی شبکه آماده شد تقاضای خوبی صورت گرفت.
منبع: پیوست
انتهای پیام/
نظرات کاربران