سی‌ام شهریورماه امسال وزارت خزانه‌داری ایالات متحده به دنبال توییت ایلان ماسک مبنی بر ارائه خدمات اینترنت استارلینک در ایران در صورت لغو تحریم‌های آمریکا، تحریم‌های حوزه تکنولوژی علیه ایران را لغو کرد. به نظر می‌رسد پس از لغو این تحریم‌ها مانعی خارجی برای حضور این فناوری در ایران وجود نداشته باشد؛ اما نکته مهم این است که در شرایط قطعی اینترنت و درحالی‌که لیست انتظار استفاده از خدمات این پروژه اینترنتی تا سال ۲۰۲۳ هم ادامه دارد، استفاده از آن در شرایط قطعی اینترنت چقدر امکان‌پذیر است؟
استارلینک (Starlink) درواقع یک سیستم صورت فلکی ماهواره‌ای است که با هدف ارائه پوشش اینترنتی جهانی است طراحی شده است. این سیستم به طور ایده‌آل برای مناطقی که از نظر جغرافیایی ایزوله هستند و در آنها اتصال به اینترنت قابل اعتماد نیست یا وجود ندارد، مناسب است. این فناوری ابتکار شرکت اسپیس‌ایکس است که برای ایجاد یک شبکه پهنای باند جهانی از مجموعه‌ای از ماهواره‌های مدار پایین زمین (LEO) برای ارائه خدمات اینترنت پرسرعت استفاده می‌کند.
اسپیس ایکس که به‌طور رسمی با نام شرکت فناوری‌های اکتشاف فضایی شناخته می‌شود، یک شرکت خصوصی موشک و فضاپیماست که ایلان ماسک آن را در سال ۲۰۰۲ تأسیس کرد.
استارلینک چگونه کار می‌کند؟
استارلینک روی یک فناوری خدمات اینترنت ماهواره‌ای کار می‌کند که از دهه‌ها پیش‌تر نیز وجود داشته است. این فناوری یک سیستم ماهواره‌ای است که به‌جای استفاده از کابل و فیبر نوری برای انتقال داده‌های اینترنتی، از سیگنال‌های رادیویی از طریق خلأ موجود در فضا استفاده می‌کند.
هر ماهواره در صورت فلکی استارلینک ۵۷۳ پوند وزن و بدنه‌ای صاف دارد. ایستگاه‌های زمینی سیگنال‌هایی را به ماهواره‌ها در مدار می‌فرستند و سپس داده‌ها به کاربران استارلینک در زمین ارسال می‌شود؛ پس تا به اینجا متوجه می‌شویم برای ردوبدل‌شدن دیتا میان زمین و ماهواره‌های استارلینک به ایستگاه‌های زمینی نیازمند هستیم که در ایران وجود ندارند.
هدف Starlink ایجاد یک شبکه با تأخیر کم در فضاست که محاسبات لبه را در زمین تسهیل می‌کند. چالش ایجاد یک شبکه جهانی در فضای بیرونی چالش کوچکی نیست، به‌خصوص به این دلیل که تأخیر کم یک تقاضای مهم است. اسپیس‌ایکس یک صورت فلکی متشکل از تقریباً ۴۲ هزار ماهواره به‌اندازه تبلت را پیشنهاد کرده که در مدار پایین دور کره زمین می‌چرخند تا این تقاضا برآورده شود.
چند ویژگی مهم استارلینک به شرح زیر است:
- استارلینک به‌جای استفاده از چند ماهواره بزرگ، از هزاران ماهواره کوچک استفاده می‌کند؛
- استارلینک از ماهواره‌های LEO استفاده می‌کند که تنها در فاصله ۳۰۰ مایلی از سطح زمین دور سیاره می‌چرخند؛
- جدیدترین ماهواره‌های استارلینک دارای عناصر ارتباطی لیزری برای انتقال سیگنال‌ها بین ماهواره‌ها هستند و وابستگی به ایستگاه‌های زمینی متعدد را کاهش می‌دهند.
سرعت اینترنت استارلینک چقدر است؟
استارلینک داده‌های نامحدودی با سرعت بالا را از طریق مجموعه‌ای از ماهواره‌های کوچک ارائه می‌دهد که تا ۱۵۰ مگابیت در ثانیه (Mbps) سرعت اینترنت را فراهم می‌کند. استارلینک سریع‌ترین سرعت متوسط دانلود خود را در سه‌ماهه اول سال ۲۰۲۲ با سرعت ۱۶۰ مگابیت در ثانیه در لیتوانی ثبت کرد.
استارلینک سه بسته اینترنتی زیر را ارائه می‌دهد:
- اینترنت استارلینک: این بسته برای مصارف مسکونی طراحی شده و ماهانه ۱۱۰ دلار برای کار بران تمام می‌شود به‌اضافه ۵۹۹ دلار هزینه برای سخت‌افزار.
- کسب‌وکار استارلینک: بسته کسب‌وکار دوبرابر قابلیت آنتن‌دهی اینترنت مسکونی را به‌همراه سرعت اینترنت سریع‌تر ارائه می‌دهد. هزینه آن ۵۰۰ دلار در ماه به اضافه ۲۵۰۰ دلار هزینه سخت‌افزار است.
- استارلینک RV: در ژوئن ۲۰۲۲، کمیسیون ارتباطات فدرال ایالات متحده به SpaceX اجازه داد تا از Starlink برای وسایل نقلیه متحرک، از جمله وسایل نقلیه تفریحی، خطوط هوایی، کشتی‌ها و کامیون‌ها استفاده کند؛ بنابراین، افرادی که در جاده هستند اکنون می‌توانند با پرداخت ۱۳۵ دلار در ماه به‌اضافه ۵۹۹ دلار برای سخت‌افزار به سرویس Starlink RV دسترسی داشته باشند.
چگونه به اینترنت استارلینک متصل شویم؟
برای درخواست سرویس، کاربر باید آدرس خود را در وب‌سایت Starlink وارد و در دردسترس‌بودن خدمات در منطقه خود را بررسی کند. اگر این سرویس در منطقه مورد نظر در دسترس نباشد، Starlink تاریخ تقریبی زمان رسیدن به آن منطقه را تخمین می‌زند.
اکثر کاربران برای ماه‌ها در لیست انتظار باقی می‌مانند و بیشتر لیست‌های انتظار به اوایل سال ۲۰۲۳ منتقل شده‌اند. برای مناطق تحت پوششی که خدمات در حال حاضر در دسترس است، Starlink درخواست‌های خدمات را بر اساس اولویت‌ها پر می‌کند.
هنگامی که کاربران در وب‌سایت استارلینک ثبت‌نام می‌کنند، یک کیت Starlink دریافت می‌کنند که شامل یک بشقاب ماهواره‌ای، یک‌پایه دیش و یک واحد پایه روتر Wi-Fi است.
بسته استارلینک همچنین دارای یک کابل برق برای واحد پایه و یک کابل ۷۵ فوتی برای اتصال دیش به روتر است. برای استفاده از این سرویس، کاربران ابتدا باید بشقاب ماهواره را برای شروع دریافت سیگنال و ارسال پهنای باند به روتر تنظیم کنند. این شرکت گزینه‌های مختلفی برای نصب این گیرنده ارائه می‌دهد؛ ازجمله برای حیاط، پشت‌بام و نمای بیرونی خانه.
استارلینک همچنین برای سیستم‌عامل‌های اندروید و iOS برنامه‌ای طراحی کرده که از واقعیت افزوده برای راهنمایی کاربران در انتخاب بهترین مکان و موقعیت برای گیرنده‌های خود استفاده می‌کند.
استارلینک در حال حاضر به ۳۶ کشور با مناطق تحت پوشش محدود خدمات ارائه می‌دهد. این شرکت قصد دارد تا پایان سال ۲۰۲۳ پوشش خود را به سایر نقاط ایالات متحده گسترش دهد. کشورهایی نظیر ایران، چین، روسیه، کوبا، ونزوئلا و کره شمالی در نقشه ارائه سرویس استارلینک با رنگ خاکستری نشان داده شده‌اند که نشان می‌دهد این شرکت فعلاً برنامه‌ای برای ارائه سرویس به این مناطق ندارد.
برای اطلاع دقیق از مناطق تحت پوشش به وب‌سایت استارلینک مراجعه کنید.
طی روزهای اخیر دسترسی به سایت استارلینک در ایران با مشکل مواجه شده و حتی بعد از حواشی چند روز گذشته بحث فیلترینگ آن در ایران مطرح است. از طرفی بسیاری از مردم هم در راستای اتصال به اینترنت استارلینک روی انواع لینک‌های جعلی کلیک کردند که مشکلات جدیدی برای آنها ایجاد کرد. واقعیت این است که با توجه به تجهیزات مورد نیاز استارلینک از ایستگاه‌ها تا گیرنده‌های شخصی، استفاده از آن به‌راحتی نصب یک اپلیکیشن یا باز کردن یک لینک نخواهد بود و نیازمند برآوردن همه تجهیزات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری به صورت همزمان است.
راه پرداخت – رسانه فناوری‌های مالی ایران
نظرات کاربران