محمدمهدی زاهدی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی در تبیین نقش هوش مصنوعی در آموزش عالی، در نشست علنی مجلس شورای اسلامی (۱۷ مرداد) از لزوم تشکیل یک وزارتخانه به‌عنوان متولی مشخص برای پرداختن به موضوع هوش مصنوعی گفته است. در خصوص جایگاه و سطح این متولی، چند حالت وجود دارد که یکی از آنها ایجاد یک وزارتخانه مستقل برای تولیت هوش مصنوعی در کشور است. ضمن ایجاد وزارتخانه، زاهدی از لزوم بازنگری در سرفصل‌های دروس رشته‌های تحصیلی و ایجاد رشته‌های تحصیلی که هوش مصنوعی را به سایر حوزه‌های علمی گره می‌زند گفته است.
به گزارش ایرنا، امروز تشکیل یک وزارتخانه برای پرداختن به موضوع هوش مصنوعی غیر از موضوعات مرتبط با قانون سؤالات و چالش‌هایی را به ذهن می‌آورد؛ ازجمله اینکه اضافه کردن چنین ساختاری نیاز و ضروری است و آیا وزارتخانه‌های مرتبط نمی‌توانند این مسئولیت را بر عهده بگیرند؟ آیا مطالعاتی برای تشکیل این زیرساخت گسترده انجام شده یا باید بشود و اگر بله کدام مرکز؟ وظایف و مأموریت‌های جزئی این وزارتخانه چه باید باشد و آیا نمی‌توان آن را ذیل وزارتخانه‌ای همچون اطلاعات و فناوری ارتباطات یا علوم، تحقیقات و فناوری تشکیل داد.
محمدمهدی زاهدی،که از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸ وزیر علوم بوده، استاد ریاضی دانشگاه تربیت مدرس و فار۱غ‌التحصیل دکترای ریاضی و عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات است، در نشست علنی مجلس شورای اسلامی (۱۷ مرداد) در نطق میان‌دستور خود خواستار تشکیل وزارت هوش مصنوعی شد و بر تحولات سریع فناوری‌ها در دنیا ازجمله فناوری دیجیتال و هوش مصنوعی و لزوم تغییر و تحول در نظام‌های آموزشی کشور، متناسب با رشد فناوری و تحولات دیجیتال تأکید کرد.
عدم انسجام تلاش‌های مراجع مختلف در دو سال گذشته
زاهدی در پاسخ به این سؤال که تشکیل وزارت هوش مصنوعی تا چه اندازه ضروری است بیان کرد: «ضرورت تشکیل نهادی که به طور متمرکز مسئولیت هوش مصنوعی را در کشور بر عهده داشته باشد بر کسی پوشیده نیست. به علاوه، تجارب کشورهای موفق و پیشرو نشان می‌دهد توجه ویژه به هوش مصنوعی در برنامه‌ریزی‌های راهبردی و برنامه‌های آنها صورت گرفته است.موضوع هوش مصنوعی و کاربردهای آن در ادامه تحقق دولت الکترونیک و دولت هوشمند است.»
او ادامه داد: «در همین راستا در کشور ما نیز طی دو سال گذشته تلاش‌هایی جهت تبیین جایگاه هوش مصنوعی توسط مراجع مختلف ازجمله مرکز ملی فضای مجازی، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و معاونت علمی ریاست‌جمهوری انجام شده که نه‌تنها ازانسجام و کامل‌بودن کافی برخوردار نیست، بلکه قابل همگراکردن هم نیست؛ زیرا هر یک از زاویه نگاه خود به موضوع نگریسته و پرداخته‌اند. بنابراین تجربه دو سال اخیر کشور نشان می‌دهد که هوش مصنوعی نیاز به یک متولی مشخص دارد.»
بررسی راهکارهای مختلف در خصوص جایگاه متولی
زاهدی گفت: «در خصوص جایگاه و سطح این متولی، چند حالت وجود دارد: اول ایجاد مرکزی زیر نظر ریاست‌جمهوری که با توجه به تجارب کشور، مراکز زیرمجموعه ریاست‌جمهوری ازجمله مرکز ملی فضای مجازی، مرکز افتای ریاست‌جمهوری و نظایر آنها فقط به وظیفه سیاست‌گذاری و نظارت می‌پردازند و مسائل اجرایی به سایر وزارتخانه‌ها، دستگاه‌ها و نهادها سپرده می‌شود که در تضاد کامل با چابکی است.»
او ادامه داد: «راهکار دوم، سپردن مسئولیت هوش مصنوعی به یک وزارتخانه از میان وزارتخانه‌های موجود است که منطقی‌ترین گزینه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است. اتخاذ چنین تصمیمی بر اساس تجارب پیشین در کشور، در خوشبینانه‌ترین حالت منتج به ایجاد سازمانی وابسته به آن وزارتخانه نظیر سازمان فناوری اطلاعات خواهد شد که جایگاه لازم را برای تعامل با سایر وزارتخانه‌ها و قوای سه‌گانه نخواهد داشت. مصداق این موضوع، تکالیف مرتبط با دولت الکترونیک است.»
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس با اشاره به ایجاد ساخت وزارتخانه بیان کرد: «راهکار سوم، ایجاد یک وزارتخانه مستقل برای تولیت هوش مصنوعی در کشور است. این وزارتخانه با توجه به جایگاه سازمانی که خواهد داشت، مسئولیت هوش مصنوعی کشور را در تمام لایه‌های سیاست‌گذاری تا اجرا بر عهده خواهد گرفت و سایر وزارتخانه‌ها و نهادهای دولتی ملزم به تعامل و همکاری با این وزارتخانه خواهند شد.»
بازنگری در سرفصل دروس رشته‌های تحصیلی
زاهدی معتقد است مطالعات ضروری برای چنین اقدامی باید توسط مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامیصورت بگیرد که نتیجه مطالعات و تحقیقات آن در قالب طرح‌های پیشنهادی به مجلس ارائه شود و ظرفیت تبدیل‌شدن به قانون را دارد.
زاهدی در پایان گفت: «علاوه بر مواردی که مطرح شد هر یک از وزارتخانه‌های دیگر از سوی وزارت هوش مصنوعی به‌عنوان متولی، که در صورت لزوم به تصویب هیئت وزیران یا مجلس شورای اسلامی خواهد رسید، مسئول انجام تکالیفی خواهند بود. برای نمونه ایجاد ظرفیت‌های متناسب در آموزش عالی کشور مرتبط با هوش مصنوعی؛ ازجمله بازنگری در سرفصل دروس رشته‌های تحصیلی مختلف یا ایجاد رشته‌های تحصیلی میان‌رشته‌ای و چندرشته‌ای که سایر حوزه‌های علم را به هوش مصنوعی گره می‌زند از وظایف و تکالیفی خواهد بود که برای وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و حتی وزارت آموزش و پرورش تبیین خواهند شد.»
نظرات کاربران