اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی قرار بود نهادی تأثیرگذار در تنظیم و بهبود فضای اقتصادی دیجیتال کشور باشد اما برگزاری انتخابات اتحادیه بارها به تعویق افتاده و این نهاد را به‌تدریج از فلسفه وجودی خود دور کرده است.
باوجود چالش‌های متعدد و تأثیرات منفی برگزارنکردن به‌موقع انتخابات، کارشناسان و فعالان امیدوارند انتخابات پیش‌رو بتواند گامی مؤثر در مسیر بهبود شرایط موجود باشد. به عقیده آن‌ها، وجود اتحادیه‌ای قوی نه‌فقط به رفع موانع پیش‌روی کسب‌وکارهای دیجیتال کمک می‌کند، بلکه بستری برای توسعه زیرساخت‌های دیجیتال، بهبود شرایط دسترسی به اینترنت و ایجاد بازار رقابتی شفاف‌تر فراهم می‌کند.
اتحادیه می‌تواند سازمان‌های دولتی را پاسخگو کند
«مسعود طباطبایی»، رئیس کمیسیون ریتیل‌تک انجمن تجارت الکترونیک تهران، درباره نقش اتحادیه کسب‌وکارهای فضای مجازی و اهمیت آن در بهبود تعاملات با دولت و قانون‌گذاری می‌گوید: «بدون وجود اتحادیه که به‌عنوان رابط میان بخش خصوصی و سازمان‌های دولتی عمل می‌کند، امکان پیگیری مؤثر مسائل و مشکلات بخش خصوصی وجود ندارد. اتحادیه می‌تواند از منافع کارآفرینان دفاع و سازمان‌های دولتی را نسبت به اعمال و رفتارهایشان پاسخگو کند.»
او ادامه می‌دهد: «در سال‌های گذشته، به‌دلیل تصمیمات نادرست وزارت صمت، اتحادیه عملاً از چرخه خارج شد و صدای ما به‌درستی شنیده نمی‌شد. هرچند بسیاری از ما با دولت و نهادها گفتوگو مستقل کردیم، این تعاملات گفت‌وگوی فردی تلقی می‌شد و سازمان‌های دولتی خود را پاسخگو نمی‌دیدند.»
رئیس کمیسیون ریتیل‌تک انجمن تجارت الکترونیک تهران در ادامه می‌افزاید: «وجود اتحادیه به ما کمک می‌کند بتوانیم در تعامل با دولت، قانون‌گذاری و اجرای قوانین مسیر صحیح را طی کنیم. از همه مهمتر، اتحادیه بستری برای گفت‌وگوی اصولی و منظم میان اعضای صنف فراهم می‌کند تا منافع مشترک را کنار یکدیگر پیگیری کنیم.»
طباطبایی با اشاره به فرصت‌های بزرگ اقتصاد دیجیتال برای کشور می‌گوید: «امیدوارم باوجود اتحادیه‌ای قوی و مشارکت همه‌جانبه، بتوانیم با حاکمیت گفتوگویی دوطرفه و سازنده در موضوعات مختلف داشته باشیم. این تعامل می‌تواند به بازگرداندن امید به فعالان حوزه اقتصاد دیجیتال و بازیابی جایگاه واقعی این بخش کمک کند.»
صدای بخش خصوصی در قانون‌گذاری و توسعه زیرساخت‌ها
«نیما فاضلی»، رئیس کمیسیون سلامت دیجیتال انجمن تجارت الکترونیک تهران، نیز با بیان اینکه نقش، جایگاه و لزوم ایجاد اتحادیه‌های صنفی و فعالیت جدی و مؤثر آن‌ها کاملاً مشخص و واضح است، می‌گوید: «به نظر من، آنچه اهمیت این نهاد را در اکوسیستم کسب‌وکار دیجیتال امروز برجسته‌تر می‌کند، دو جنبه اساسی دارد: اول اینکه متأسفانه در کشور ما، قانون‌گذار، تنظیمگر و تمامی نهادهای مربوط به این دو حوزه، کامل در اختیار یا انحصار دولت هستند و به‌ندرت به صدای بخش خصوصی اجازه شنیده شدن داده می‌شود؛ درنتیجه، حضور نهادی قدرتمند و تأثیرگذار متشکل از بخش خصوصی که با نیازهای آن‌ها هم‌صدا باشد و در کنار حاکمیت و رگولاتور قرار بگیرد، می‌تواند ارزش‌آفرینی بکند.»
او می‌افزاید: «دوم اینکه، همان قوانین و آیین‌نامه‌هایی که با تأخیر و بعضاً با سطح نامناسبی از همه‌جانبه‌نگری ابلاغ می‌شوند، در بخش اجرا با مشکلات و دست‌اندازهای زیادی مواجه‌اند؛ چه از ناآگاهانه چه آگاهانه. این‌جا نیز حضور اتحادیه‌ای قوی و منسجم می‌تواند پشتیبان و حامی کسب‌وکارهایی باشد که براساس آن قوانین و آیین‌نامه‌ها فعالیت کرده و سرمایه‌گذاری‌های کلانی انجام داده‌اند.»
فاضلی با تأکید بر اینکه اولویت‌ها باید شامل تلاش برای رسمیت‌دادن به حضور مؤثر بخش خصوصی در فرایندهای قانون‌گذاری و رگولاتوری، جلوگیری حتی‌الامکان از حضور دولت در لایه کسب‌وکار و رقابت با بخش خصوصی که باعث ایجاد تضاد منافع و شکل‌گیری «خودی‌ها/غیرخودی‌ها» می‌شود، همچنین بهبود شرایط برای بازگرداندن امید به اکوسیستم اقتصاد دیجیتال باشند، تصریح می‌کند: «به‌ویژه در زمینه سرمایه‌گذاری سرمایه‌گذارانی که نه‌فقط پول، بلکه دانش و تجربه نیز به اکوسیستم تزریق می‌کنند. همچنین توسعه جدی زیرساخت‌های فنی، به‌ویژه اینترنت باکیفیت و بدون مشکل و رفع فیلترینگ گسترده نیز باید در اولویت قرار بگیرند.»
به گفته رئیس کمیسیون سلامت دیجیتال انجمن تجارت الکترونیک تهران، بخشی از این موارد می‌توانند اهداف میان‌مدت باشند و برخی بلندمدت؛ درهرصورت تأثیر زیادی خواهند داشت.
انتخابات اتحادیه کشوری کسب‌وکارهای مجازی دوشنبه، ۳۰ مهرماه، در سراسر کشور برگزار می‌شود و باتوجه‌به لزوم مشارکت اعضا، فعالان کسب‌وکارهای دیجیتال نگران این هستند که حضور ناکافی در این انتخابات اصل وجود اتحادیه را به خطر بیندازد.
نظرات کاربران