ترکیب هوش مصنوعی و واقعیت مجازی ممکن است به کابوسی برای حریم خصوصی تبدیل شود. یادگیری ماشینی می‌تواند با تحلیل نحوه حرکت کاربران هنگام استفاده از هدست واقعیت ترکیبی، مشخصات خصوصی فرد را تشخیص دهد. محققانی در آمریکا که طی دو مطالعه این موضوع را بررسی کرده‌اند می‌گویند شرکت‌های ارائه دهنده واقعیت مجازی و ترکیبی می‌توانند از داده‌ها برای شخصی‌سازی تبلیغات و افزایش درآمد خود استفاده کنند.
به گزارش پیوست، محققان می‌گویند یک مدل یادگیری ماشینی می‌تواند با دقت بالایی قد، وزن، سن، وضعیت تاهل و غیره را در بیشتر موارد با تحلیل حرکت افراد هنگام استفاده از هدست‌های واقعیت مجازی تشخیص دهد.
به نقل از بلومبرگ ، بررسی‌های محققان نشان می‌شدهد که هوش مصنوعی چطور می‌تواند اطلاعات شخصی را حتی بدون کسب رضایت مستقیم و حتی اطلاع فرد استخراج کند.
محققان طی مطالعه‌ای در دانشگاه برکلی کالیفرنیا در ماه فوریه توانستند یک فرد را با دقت بیش از ۹۴ درصد از بین ۵۰ هزار کاربر VR شناسایی کنند. این نتیجه پس از تحلیل تنها ۲۰۰ ثانیه از داده‌های حرکتی به دست آمده است. در مطالعه دیگری در ماه ژوئن، محققان دریافتند که قد، وزن، سایز پا و ملیت افراد را می‌توان با استفاده از داده‌های ۱۰۰ نفری که با VR به بازی Beat Saber مشغول بودند با دقت ۸۰ درصدی تشخیص دهند. حتی اطلاعات خصوصی از جمله وضعیت تاهل، وضعیت کار و قومیت نیز با دقت ۷۰ درصدی تشخیص داده شد.
این محققان از یک مدل یادگیری ماشینی برای تحلیل داده‌هایی که روی هدست‌هایی واقعیت مجازی بارگذاری می‌شود استفاده کردند. این داده‌ها موضوعاتی مثل حرکت چشم یا دست را در بر می‌گیرند.
ویوک نایر در دانشگاه برکلی می‌گوید: «راحت‌ترین چیز‌ها برای این مدل سن، جنسیت، قومیت و کشور است.» مثلاً این مدل برای تشخیص سن می‌تواند سرعت ضربه زدن به یک هدف مجازی را به مبنایی برای حدس زدن سن تبدیل کند. هرچه واکنش سریع‌تر باشد، یعنی کاربر قدرت دید بهتری و سن پایین‌تری دارد. به گفته برکلی: «اما چیزهایی مثل سطح درآمد، وضعیت معلولیت، وضعیت سلامت، حتی چیزهایی مثل گرایش سیاسی را نیز می‌توان حدس زد.»
تقریبا نیمی از شرکت کنندگان هردو مطالعه ازهدست کوئست متا استفاده کردند، ۱۶ درصد دیگر از هدست Valve Index و باقی‌مانده افراد هم از HTC Vive یا Samsung Windows Mixed Reality استفاده می‌کردند. هدست‌های واقعیت مجازی داده‌هایی را جمع‌آوری می‌کنند که در وبسایت‌ها و اپلیکیشن‌های سنتی امکان جمع‌آوری آن وجود ندارد.
جی استنلی، تحللگر ارشد سیاسی اتحادیه آزادی‌های مدنی آمریکا (ACLU)، می‌گوید از جمله این داده‌ها می‌توان به طرز نگاه، زبان بدن، نسبت اعضای بدن و حالت‌های صورت اشاره کرد. به گفته او: «[این تکنولوژی] مشکلات حریم خصوصی جدیدی را با خود دارد و باعث تشدید آنها نیز می‌شود.»
شرکت متا همین حالا هم بیشتر درآمد خود را مدیون داده‌های کاربران است و با استفاده از یادگیری ماشینی، ندانسته‌ها را از دانسته‌های خود استخراج می‌کند. با این حال مشخص نیست که آیا داده‌های VR در حال حاضر وارد این معادله شده‌اند یا خیر.
شرکت اپل در سال ۲۰۲۱ شرایط حریم خصوصی خود را به گونه‌ای تغییر داد امکان ردیابی اطلاعات در آیفون را برای متا سخت‌تر کرد و۱۰ میلیارد دلار از درآمد این شرکت کاسته شد. درنتیجه متا به سرمایه‌گذاری در هوش مصنوعی روی آورد. این شرکت در سال جاری بازهم رشد دورقمی خود را آغاز کرده و در حال تقویت هوش مصنوعی است تا محتوا و تبلیغات مورد علاقه مردم را بهتر از قبل پیش‌بینی کند.
متا از سال ۲۰۲۱ تبلیغات خود را به صورت محدود در هدست‌های VR آغاز کرده است. این غول شبکه اجتماعی در آن زمان اعلام کرد که از داده‌های ذخیره و پردازش شده در این دستگاه‌ها، از جمله تصاویر دست‌ها، برای تبلیغات هدفمند استفاده نمی‌کند.
این شرکت رد پاسخ به درخواست ارائه جزئیات بیشتر سیاست‌های خود به مرکز امنیت کوئست اشاره کرد که در آن تصریح می‌کند کاربران هدست‌های این شرکت می‌توانند آواتار، تصویر پروفایل، نام و نام کاربری خود را به خصوصی تغییر دهند. متا در ادامه می‌گوید «داده‌هایی که به سرور‌های ما ارسال شده و در آنها ذخیره می‌شوند هرگاه که دیگر نیازی به ارائه خدمت یا بهبود قابلیت ردیابی چشم نباشد ارتباطشان با حساب شما قطع می‌شود.»
با این حال این شرکت در گذشته به دلیل جمع‌آوری اطلاعات شخصی کاربران هدف نقد قرار گرفته است. متا در سال ۲۰۲۱ سیستم تشخیص چهره خود را از دسترس خارج و بیش از یک میلیارد تصویر چهره را پس از فشار رگولاتوری حذف کرد. داده‌های بیومتریکی مثل تصاویر چهره از حساسیت بالایی برخوردارند زیرا امکان تغییر نداشته و به سادگی قابل تشخیص هستند. نایر می‌گوید که هدست‌های VR، داده‌هایی با همان سطح حساسیت را جمع‌آوری می‌کنند اما از آنجایی که این تکنولوژی جدیدتر است، کاربران و رگولاتورها هنوز توان درک آن را ندارند.
از آنجایی که هدست‌های VR باید برای فعالیت بهینه داده‌ّایی مثل حرکت چشم و دست را جمع‌آوری کنند، چارچوب‌های کنترل حریم خصوصی آنها دشوارتر از وبسایت و اپلیکیشن است. البته به گفته استنلی، راه‌هایی مثل رمزنگاری داده‌های هدست یا محدود کردن مقدار داده ذخیره شده وجود دارد اما این انگیزه برای شرکت‌های سازنده هدست وجود دارد «که با هدف بازاریابی اطلاعاتی را درمورد مردم جمع‌آوری کنند.»
محققان می‌گویند هم جمع‌آوری داده‌های از طریق هدست VR خیلی کم کنترل می‌شود و هم کاربران آگاهی کمی از این موضوع دارند. استنلی معتقد است که با توجه به روند‌یابی‌های قدرتمند هوش مصنوعی «منطقی نیست که از مصرف کنندگان انتظار داشته باشیم از خودشان در این مورد دفاع کنند. شکاف دانشی بیش از حد بزرگ است و تکنولوژی با سرعت بالایی حرکت می‌کند.»
نظرات کاربران