در سال‌های اخیر به‌واسطه افزایش فعالیت‌های مالی و بانکی به‌صورت آنلاین، کلاهبرداری‌های اینترنتی و اقدامات خرابکارانه‌ا‌ی مانند پولشویی رو به افزایش بود؛ ازاین‌رو کسبوکارها به دنبال راهکارهایی برای جلوگیری از کلاهبرداری و سوءاستفاده مالی که موقعیت و نام تجاری‌شان را هدف قرار می‌دهد، بودند. اگرچه برخی از آن‌ها راه‌های هزینه‌بری درون‌سازمانی مانند به‌کارگیری تکنولوژی پیشرفته مالی، استخدام تیم نظارتی و کنترل حساب‌های بانکی را انتخاب کردند اما به دلایل نادیده‌گرفتن عنصر اصلی جلوگیری از کلاهبرداری‌های مالی؛ شناسایی مشتری، آن‌گونه که باید مثمر ثمر نبوده است.
ازاین‌رو نهادهای قانون‌گذار کسبوکارها را ملزم به اجرای دستورالعمل‌هایی برای احراز هویت مشتریکرده‌اند.
شناسایی مشتری به مجموعه‌ای از دستورالعمل‌هایی گفته می‌شود که کسبوکارها برای احراز هویت واقعی مشتریان یا کاربران خود به آن نیاز دارند. دنباله‌روی از دستورالعمل‌ها کسبوکارها را قادر می‌سازد تا رفتارهای مشکوک مانند تراکنش‌های مالی برای مقاصد خرابکارانه را شناسایی کرده و مراجع ذی‌ربط را از آن آگاه کند.
فرایندهای KYC یا Know your Customer به کسبوکارها کمک می‌کند که بدون هرگونه استثنایی، رفتار مالی مشتریان خود را بررسی کرده و بر آن‌ها نظارت داشته باشد و نسبت به ارائه خدمات یا محصولاتش به افراد تصمیم‌گیری کنند؛ بنابراین هرگونه اهمال از شناسایی دقیق مشتری یا به‌کارگیری سطحی از فرایندهای شناخت کاربران، عواقبی دارد که مستقیماً کسب‌وکار و آینده نام تجاری‌اش را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
دستورالعمل‌های KYC می‌تواند ریسک اعتباری کسبوکارها را مدیریت کند البته که این ریسک اعتباری تنها برای کسب‌وکارهای فعال در حوزه مالی نیست و هر کسب‌وکاری که اقدام به فروش کالا یا خدماتی داشته باشد می‌تواند از آن استفاده کند؛ بر اساس تعاریف ارائه شده، احراز هویت شامل چند مرحله است؛ شناسایی مشتری، ارزیابی مشتری و در نهایت پایش مستمر فعالیت‌های آن. برخی شرکت‌ها علاوه بر اطلاعات هویتی به اطلاعات بانکی مشتریان خود مانند شماره کارت و شماره‌حساب نیاز دارند و با دسترسی به این اطلاعات، پروفایل‌های کاربری آن‌ها را تکمیل می‌کنند. اما وضعیت در برخی کسبوکارها به گونه دیگری است. برخی از آن‌ها علاوه بر اطلاعات فوق، مشخصات افراد را با لیست نهادهای قانون‌گذار و امنیتی نیز تطبیق می‌دهند تا از اجازه فرد برای فعالیت اقتصادی و مبادلات مالی اطمینان حاصل کنند.
لزوم به‌کارگیری دستورالعمل‌ها و فرایندهای KYC در صنایع حساس مانند رمزارز، بیمه، مالی و بانکی و تجارت بیشتر از سایرین است؛ چرا که به کسبوکارها کمک می‌کند شناخت از مشتریانشان را کامل‌تر کنند. اگرچه این سرویس محدود به این بخش از بازار نمی‌شود و تقریباً تمامی فروشگاه‌های اینترنتی می‌توانند از مزایای این فرایندها بهره‌مند شوند.
فرایندهایی برای شناخت مشتری
KYC، فرایندهایی جامع برای شناسایی دقیق و بهتر مشتریان یا کاربران و همچنین دستورالعمل‌هایی برای جلوگیری از مخاطرات مالی و جعل هویت افراد است؛ این فرایند به‌مثابه ستون فقرات برای مدیریت و پوشش ریسک‌های مالی و اعتباری عمل کرده و با اجرایی‌شدن آن در هر سطحی (مالی، اعتباری، بیمه، خرده‌فروشی و.) فعالیت‌های غیرقانونی کاهش چشمگیری خواهد داشت.
در واقع پیاده‌سازی دستورالعمل‌ها یا فرایندهای شناسایی مشتری نقش مهمی در ایمن‌سازی پرداخت درونی همچنین فعالیت‌های اقتصادی کسبوکارها دارد. چرا که با طی‌کردن این دستورالعمل‌ها نه‌تنها شرکت مشتری خود را می‌شناسد که در صورت بروز رفتارهای مشکوک از او، نظارتهای بیشتری را اعمال می‌کند تا احتمال هرگونه فعالیت‌های مالی مرتبط با موارد منع شده از سوی نهادهای قانون‌گذار داخلی را کاهش دهد.
شناسایی کاربران مشکوک
مشتریان یا کاربران یک کسب‌وکار طیف وسیعی از افراد حقیقی و حقوقی پرخطر و کم‌خطر را شامل می‌شوند که بهره‌گیری از دستورالعمل‌های KYC برای تمییز دادن این افراد است. در واقع اعمال KYC، بررسی موضوعات مختلف از سوی کسبوکارها و در نهایت پاسخ به سول «مشتری من چه کسی است؟» خواهد بود. این پرسش مشخص می‌کند که آیا مشتری می‌تواند دسترسی به خدمات یا محصولات ارائه شده توسط کسب‌وکار را داشته باشد یا خیر.
تأیید دسترسی مشتری بستگی به پاسخ‌هایی که استعلام گیرنده از وب‌سرویس‌های استعلام بانکی و احراز هویتی دریافت می‌کند، دارد. ازآنجایی‌که استعلام گیرنده از نهادهای نظارتی و قانونی ذی‌ربط اطلاعاتش را دریافت می‌شود، هویت مشتری به طور واضح مشخص شده و ماهیت فعالیت او نیز برای کسب‌وکار آشکار می‌شود. در نتیجه ارزیابی ریسک‌های مالی و پولشویی راحت‌تر و سریع‌تر خواهد بود.
به‌عنوان‌مثال اگر یک مشتری ریسک مالی بیشتری داشته باشد، کسبوکارها زمان بیشتری برای بررسی دقیق فعالیت‌های اقتصادی‌اش صرف می‌کنند و حتی ممکن است فرایندهای شناسایی احراز هویت او نیز نسبت به سایر مشتریان آن کسب‌وکار بیشتر باشد. این کار به کسب‌وکار کمک می‌کند تا به درک کلی از انگیزه فعالیت‌های مالی کاربرانش برسد.
استفاده از KYC؛ تفاوت میان کسب‌وکارهای برنده و بازنده
در قسمت‌های پیشین دلایل اهمیت احراز هویت برای کسبوکارها برشمرده شد؛ اینکه شناسایی مشتری برای کسبوکارها تا چه میزان تعیین‌کننده است و می‌تواند از آن‌ها در برابر ریسک‌های مالی و اعتباری همچنین اقدامات خرابکارانه محافظت کند. پوشش ریسک عملیاتی و مالی برای کسبوکارها زمانی معنا می‌یابد که از دستورالعمل‌های KYC برای شناسایی کاربران به مدت طولانی و به‌صورت مستمر استفاده کنند.
این کار می‌تواند تفاوت فاحشی میان کسبوکارها ایجاد کند؛ در واقع یکی از مهم‌ترین تفاوت‌ها میان کسب‌وکارهایی که برای مدت طولانی به فعالیت خود ادامه می‌دهند با آن دسته از شرکت‌هایی که به دلایلی همچون افزایش ریسک‌های اعتباری، فعالیت خود را خاتمه می‌دهند، در نظارت مستمر و پایش کاربران است. در واقع اگر کسب‌وکاری نتواند هویت واقعی کاربران یا مشتریانش را احراز کند یا ریسک عملیاتی آن‌ها را تخمین بزند، نه‌تنها از ارائه خدمات مالی و اعتباری به آن‌ها منع می‌شود بلکه ممکن است به انجام جرائم مالی محکوم شود.
چگونه هویت کاربران را بشناسیم؟
همان‌طور که پیشتر عنوان شد کسبوکارها برای شناخت بهتر مشتریان خود از فرایندهایی استفاده می‌کنند که با استناد به آن‌ها علاوه بر شناخت هویت واقعی افراد، ریسک‌های مالی و اعتباری‌شان را نیز پوشش می‌دهند. البته که استفاده از ابزار برای شناخت هویت واقعی افراد محدود به کسب‌وکارهای بزرگ یا کارگزاری‌ها نمی‌شود. بلکه خرده‌فروشی‌ها را نیز در برمی‌گیرد.
این گزاره اهمیت شناسایی مشتریان یا کاربران را برای کسبوکارها در هر حوزه و سطح فعالیتی به‌خوبی نشان می‌دهد. اگرچه کسب‌وکارهای کوچک به‌مانند بانک‌ها دسترسی کاملی به مراکز اصلی داده و اطلاعات ندارند، اما ارائه وب‌سرویس‌های استعلامی توسط برخی شرکت‌ها مانند جیبیت، باعث شده که تمام کسبوکارها بتوانند از این خدمات برای شناسایی کاربرانشان بهره ببرند؛ این وبسرویسها طیف وسیعی از خدمات آنلاین را شامل می‌شوند و از استعلام‌های بانکی (استعلام شبا، کارت و…) تا احراز هویت واقعی افراد را در برمی‌گیرد. با بهره‌گیری از این وبسرویسها، امکان اعتبارسنجی اطلاعات بانکی و هویت‌سنجی افراد فراهم می‌شود.
وب‌سرویس‌های استعلام شبا، تبدیل کارت به شبا، همخوانی شماره موبایل با کد ملی و ثبت احوال مقایسه‌ای از مهم‌ترین وب‌سرویس‌هایی است که جیبیت به کسبوکارها ارائه می‌دهد. در واقع بهره‌مندی از این وبسرویسها کسبوکارها را در جهت شناسایی، ارزیابی و پایش مداوم مشتری هدایت و راهنمایی می‌کند. این امر ریسک‌های مالی و اعتباری را پوشش داده و احتمال مخاطرات مرتبط با جرائم مالی و پولشویی را کاهش می‌دهد. علاقه‌مندان برای کسب اطلاعات بیشتر از وبسرویسها می‌توانند به سایت جیبیت مراجعه کنند.
راه پرداخت – رسانه فناوری‌های مالی ایران
نظرات کاربران