[stextbox id=”alert”]دسترسی آزاد به اطلاعات، معرفی «هدف‌ها و ارزش‌های جامعه» است به‌گونه‌ای که دراین‌باره از تحریک احساسات و دست‌کاری افکار درباره رویداد‌ها و تحولات بنیادی به سود جامعه مدنی، خودداری شود. [/stextbox]
نویسنده: وحید معتمدنژاد
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در پاسخ به این سؤال که سیاست دولت درباره شبکه‌های اجتماعی و کانال تلگرام چیست؟ گفت: سیاست دولت تدبیر و امید دسترسی آزاد مردم به اطلاعات است و آیین‌نامه آن نیز در دولت تصویب شده که براساس آن حق مردم است که اگر شبکه‌ای قوانین کشور را محترم می‌شمارد و از طریق آن اطلاع‌رسانی می‌شود، دلیلی ندارد قطع شود. ما نیز بر همین منوال طی طریق می‌کنیم و در شاهراه‌های ارتباطی به دنبال تحول اندیشه‌ها، نهادها و عملکردهای ارتباطی هستیم و دگرگونی‌ها و تحولات ارتباطی را نیز محصول همین تفکر می‌دانیم تا از عواید آن «خصوصی‌سازی»، «آزادسازی» و «جهانی‌سازی» نظام اطلاع‌رسانی را مقدم بر «انحصار و دولتی‌شدن» به پیش ببریم و جامعه مدنی را برای تحقق دسترسی برابر به اطلاعات و مشارکت در ساختارهای ارتباطی و رسانه‌ای یاری دهیم تا بر ضرورت برخورداری تمام مردم جهان از امکانات تکنولوژی‌های نوین ارتباطی برای ایجاد و توسعه جوامع اطلاعاتی ملی و جامعه اطلاعاتی جهانی تأکید کنیم. اما باید در نظر داشت جامعه امروز ایرانی تاکنون در هیچ‌کدام از مؤلفه‌های مذکور سرآمد نبوده و بیشتر سردمدار نشر و پخش موارد فوق در قالب جامعه‌ای بوده که با کوچک‌ترین اعتنایی، فقط زبان رسانه‌هایی است که هرازچندگاهی لاف عاشقی می‌زنند بی‌آنکه از معشوق، خبری بر زبان باشد! در دو دهه اخیر در کنار دسترسی آزاد به اطلاعات، بسیاری از صنایع ارتباطی و اطلاعاتی دنیا -به تعبیر علمی‌اش – مسیر خاص خود را در اقتصاد دنیا گسترش داده‌اند؛ به‌طوری‌که علاوه بر کشورهای غربی در کشورهای آسیایی، آفریقایی و آمریکای لاتین، ادبیات و صنایع ارتباطی و اطلاعاتی، تجدید ساختار داشته‌اند و از این رهگذر سرمایه‌های جهانی، گسترش و افزایش شدید یافته‌اند. حال که وزیر محترم از دسترسی آزاد مردم به اطلاعات در مقطع کنونی کشور دفاع می‌کند، بد نیست بدانیم همین کشورهای مذکور با سیاستی باز که مصوبه قانونی را یدک می‌کشد، توانسته‌اند در ارتقا و توسعه دانش و آگاهی‌های شفاف و روشن و البته در محور احترام به قانون، شاکله بسیاری از مؤسسات رادیویی و تلویزیونی، مؤسسات تبلیغات بازرگانی، مؤسسات ارتباطات دور و از همه مهمتر مؤسسات مطبوعاتی را برای برداشتن گام‌های اساسی راهنمایی کنند تا مؤسسات مذکور بهتر بتوانند آزادی‌های مشروع و اصل درست دسترسی آزاد به اطلاعات را بین مردم خود نهادینه کنند که این خود با زیربنای صحیح و منطقی و دور از تقیدات سیاسی همراه بوده است؛ به بیانی دیگر، دسترسی آزاد به اطلاعات، معرفی «هدف‌ها و ارزش‌های جامعه» است به‌گونه‌ای که دراین‌باره از تحریک احساسات و دست‌کاری افکار درباره رویداد‌ها و تحولات بنیادی به سود جامعه مدنی، خودداری شود.
از طرفی دسترسی به هر نوع ارتباطی، آن هم با گفتمان گفتوگو که همسو با «جنبه‌های بین‌المللی آزادی اطلاعات و حق گفتوگو و ارتباط» بوده، پایه و اساس دسترسی آزاد به اطلاعات و مبینی است بر آغاز تبادل اطلاعات شفاف که موجب رمزگشایی در مشکلات عدیده‌ای، ازجمله همین گفتمان و دسترسی آزاد به اطلاعاتی است که شاید هم به‌اجبار بین طرفین سیاسی کشورهای ١+٥ مبادله شد، اما درعین‌حال سرفصل گفتوگو، دسترسی به اطلاعاتی شد که زمینه را برای جهانی‌شدن سیاست، فرهنگ و اقتصاد فراهم کرد. دسترسی آزاد به اطلاعات در روال طبیعی خود همیشه با مطالعات انتقادی همراه بوده و برای قلم و روزنامه‌نگاری و نقش افکار عمومی با استفاده از اطلاعات و اندیشه‌های انتقادی آن در بهبود نابسامانی‌های جامعه شهری و صنعتی جدید و حفظ دموکراسی آزادی‌گرا در برابر سودجویی‌ها و سوءاستفاده‌های مالی اهمیت قایل می‌شود و سبب می‌شود انسان درباره نیازها و شرایط محیط زندگی خویش اطلاعات لازم را به دست آورد و مهمتر آنکه فرد در کنش‌های اجتماعی و محیطی خود، راحت‌تر به کنش پرداخته و به مطالبات اجتماعی و سیاسی خود زودتر و بهتر دست یابد. دست آخر اینکه این‌گونه دسترسی آزاد به اطلاعات، در سازماندهی اجتماعی و آگاهی به وظایف و حقوق اجتماعی شهروند، تأثیر بسزایی دارد که وی را از مرحله «هوشیارسازی» به «سیاسی‌سازی مقبول» می‌کشاند که نه‌فقط برای تغییر، بلکه مشارکت در تصمیم‌گیری و مدیریت سیاسی نیز آماده می‌کند و در تمامی صحنه‌های مشارکت، آگاهانه شرکت می‌کند. طبیعی است چنین امری در کشورهایی که در تمام سطوح دگرگونی‌های اجتماعی و سیاسی جامعه، یک الگوی ارتباطی مبتنی بر مشارکت عمومی انتخاب کرده‌اند، امکان‌پذیر است.
منبع: شرق
نظرات کاربران