اکونومیست به‌تازگی در گزارش مهم خود درباره استارت‌آپ‌‌ها به سقوط جایگاه سیلیکون‌ولی به‌عنوان پایتخت استارت‌آپ‌‌های جهان پرداخته است.
به گزارش بادیجی ، بررسی‌های این نشریه اقتصادی نشان می‌دهد، جایی که تا همین چند سال اخیر تنها محل رشد کسب‌وکارهای نوپا به‌حساب آمده، حالا به نفع رقیب چینی کنار کشیده است. براساس نقشه جهانی نوآوری و استارت‌آپ‌‌ها، در سال2013، حدود 78درصد استارت‌آپ‌‌های بزرگ در آمریکا متولد شده و 41درصد آنها در «سیلیکون‌ولی» به‌وجود آمده بودند؛ حالا اما ورق برگشته است. بنابر آمار 2018، بیش از 35درصد استارت‌آپ‌‌های بزرگ در چین هستند؛ درحالی‌که سهم آمریکا فقط 38درصد است. از همین تعداد نیز 17درصد در سیلیکون‌ولی مشغول کار هستند. با جدی‌تر شدن رقابت بین کشورهای مختلف جهان ایران نیز وارد گردونه رقابت شده و در تلاش است تا سهمی برای خود در این بازار پیدا کند. در این گفتوگو با کارشناسان، فرضیه تبدیل شدن تهران به اکوسیستم استارت‌آپی را بررسی کرده است. ما چقدر تا تبدیل‌شدن به قطب استارت‌آپی منطقه فاصله داریم؟
برگ برنده سیلیکون‌ولی در دوران اوج شکوهش، فراهم کردن تمام نیازهای استارت‌آپ‌‌ها در کوتاه‌ترین زمان بود. استارت‌آپ‌‌ها در جنوب شرقی سانفرانسیسکو، در حومه «سانتاکلارا»ی کالیفرنیا قرار می‌گرفتند که نزدیک دانشگاه‌های معتبری مثل استنفورد، برکلی، کالیفرنیا و… قرار دارد. به جز این، سرمایه‌گذارهای خطرپذیر، شتاب‌دهنده‌ها و… نیز در همین فضا قرار داشتند. غول‌های بزرگ فناوری مثل فیس‌بوک، آمازون، گوگل و… نیز در نزدیکی سیلیکون‌ولی قرار گرفته‌اند که همه این‌ها باعث می‌شود یک اکوسیستم یا زیست‌بوم شکل بگیرد که نیازهای اصلی استارت‌آپ‌‌ها را در کوتاه‌ترین زمان برطرف می‌کرد و در عین حال، فرهنگ و جامعه جدیدی را شکل می‌داد که این‌روزها به‌عنوان فرهنگ و جامعه استارت‌آپی شناخته می‌شود. چین برای اینکه بتواند گوی رقابت را از سیلیکون‌ولی آمریکا بگیرد، یک اکوسیستم داخلی شکل داد که با نمونه‌های مشابه خارجی ارتباطی نداشت و نیازهایش را در داخل کشور و محیطی محدود برطرف می‌کرد. در عین حال، سرمایه‌گذارها و کاربران مخاطب نیز در همین فضا رشد کرده، مشغول رقابت می‌شدند. ساخت اکوسیستم، برگ برنده چین است و به گواه کارشناسان، هر کشوری که بتواند اکوسیستم را زودتر و بهتر شکل دهد، به رقیبی جدی برای سیلیکون‌ولی تبدیل خواهد شد.
فضای کاری اولویت آخر است
برای ساخت اکوسیستم استارت‌آپی به 3 مولفه اصلی نیاز داریم. «فرهنگ استارت‌آپی»، «جامعه استارت‌آپی» و «فضای فیزیکی» 3 نیاز اصلی هستند که اکوسیستم‌ها را شکل می‌دهند. کاوه یزدی‌فر، مدیر نوآوری شهری پروژه تهران هوشمند شهرداری تهران که پیش‌تر اکوسیستم استارت‌آپی در چند کشور اروپایی را بررسی کرده، درباره رویکرد نادرستی که در تهران برای رشد استارت‌آپ‌‌ها رایج شده، میگوید: «اولویت در تمام دنیا با آموزش فرهنگ استارت‌آپی و ساخت جامعه‌ای است که به این ارزش‌ها پایبند باشند. وقتی تمام این مشکلات حل شد، در آخرین نوبت زمان احداث فضاهایی مثل مراکز رشد و نوآوری است که استارت‌آپ‌‌ها بتوانند در آن کار کنند. این در حالی است که هنوز فرهنگ استارت‌آپی در جامعه شکل نگرفته، بخش‌های زیادی از جامعه مشغول ساخت مراکز رشد و نوآوری هستند و می‌خواهند کسب‌وکارهای نوپا را شکل بدهند.» او درباره اینکه فرهنگ کاری استارت‌آپی چه مشخصاتی دارد و وضعیت ایران در این زمینه چیست، میگوید: «در این فضا همه با یکدیگر کار کرده و مشکلات‌شان را با هم حل می‌کنند. در مقیاس‌های کوچک رقابت هنوز شکل نگرفته و همه کسبوکارها مشکلات و راه‌حل‌های مشابه‌شان را در تعامل با یکدیگر در میان می‌گذارند. این در حالی است که در جامعه ایران استارت‌آپ‌‌ها تمایلی به اشتراک‌گذاشتن تجربه‌‌هایشان ندارند و تکروی را ترجیح می‌دهند. پیدا کردن سرمایه‌گذار نیز با هدف گذران زندگی صورت می‌گیرد، نه پیشبرد اهداف یک استارت‌آپ. به همین دلیل، سرمایه‌گذارها و کسانی که از بیرون چنین وضعیتی را می‌بینند، تمایلی به وارد شدن به این حوزه‌ها ندارند. فرهنگ و روش کار استارت‌آپی که شکل بگیرد، مسایل دیگر نیز حل می‌شوند.»
سیاستگذاران از دور نظارت کنند
رضا کلانتری‌نژاد، فعال کارآفرینی در حوزه استارت‌آپ اما معتقد است، نقش دولت و بخش‌های سیاستگذار را نیز در شکل‌دادن به اکوسیستم استارت‌آپی نباید دست‌کم گرفت. او میگوید: «شکل‌دادن به زنجیره نظام نوآوری کاری است که باید از طرف سامانه‌های بالادستی و نهادهای سیاستگذار مثل مجلس و بخش‌های مرتبط با این حوزه در دولت آماده شود. ساخت اکوسیستم یک فرایند ملی است که همه باید در آن نقش‌شان را ایفا کنند. مشکل اینجاست که بخش‌های مربوط به حوزه سیاست کارشان را معمولا درست انجام نمی‌دهند و در مواردی به‌صورت سنتی اعمال قدرت می‌کنند که این روند باید درست شود. کار نهادهای حاکمیتی اعمال قدرت نیست بلکه درست کردن زمینه برای استارت‌آپ‌‌هاست تا بتوانند کارشان را به درستی پیش ببرند.» رفع مشکل در حوزه‌هایی مثل بیمه، مجوزها، مالیات، حمایت‌های صنفی و… این نیاز احساس می‌شود و درصورت برطرف‌شدن، می‌توان به شکل دادن به یک اکوسیستم فعال در کشور امیدوار بود.
چرا سیلیکون‌ولی در کالیفرنیاست
سورنا ستاری، معاون علمی فناوری رییس‌جمهور یکی از کسانی است که نقش مهمی در خیز ایران برای داشتن اکوسیستم استارت‌آپی داشته است. او در گفتوگو با همشهری در این رابطه میگوید: یک زمانی سیلیکون‌ولی در کالیفرنیا بود؛ حالا سیلیکون‌ولی در بنگلور هند است، در سوژو چین است، در پکن است. من مطالعه‌ای را به بهترین بچه‌هایی که در سیلیکون‌ولی داریم سفارش داده بودم. سوال اصلی من این بود که چرا سیلیکون‌ولی در کالیفرنیاست. چرا مثلا در نیویورک یا دوبی نیست؛ مگر کشورهای عربی اینقدر مثلا برای دوبی مدیاسیتی خرج نکردند؟ جواب یک کلمه بود: زیست‌بوم یا همان اکوسیستم. اصلا پول این وسط مطرح نیست. اکوسیستم و زیست‌بوم ما باید طوری باشد که بچه نخبه ما بتواند در آن رشد کند.
منبع:همشهری
انتهای پیام/
نظرات کاربران